.....घर मालिक भनौं वा त्यस परिवारकी नेतृत्वकर्ता २२ दिनकी सुत्केरी ढोकामा उभिईन् । दैलोमा उभिएर उनी बाटो भन्दा पनि लाज छेक्दै थिईन् । सिलवालजीको अनुरोध पश्चात् उनले वास दिने निर्णय गरिन् । हुन्छ भने लगत्तै उनका सामु अर्को प्रश्न तेर्सियो – पाहुनालाई राख्ने चाँही कहाँ ? नौ जना जन्मिएकोमा १ जनाको मृत्यु भएपनि ८ बच्चा लहरै सुतेका थिए । सामल खोज्न गएका बाउ अनि २२ दिनकी सुत्केरी उनी बल्लतल्ल अटाउने त्यो झुप्रोमा सिलवालजीका लागि ठाउँ बनाउनु निकै मुश्किल थियो । तर पनि “मर्ता क्या नहि कर्ता” भने झैं सिलवालजी बलेसीको आडमा अडिए । विहानैदेखी उकालो चढेका उनीे, थकाईले चुर थिए । ढुंगा विछ्याएर भित्तामै अढेस लागे । उनको पेटले सामल माग्यो जुन त्यहाँ थिएन । बरु हिजैको सामलले दिएको शक्तिलाई पनि क्षिण पार्न गोटा दशेक जुकाहरु औंलाका कापैपिच्छे होडवाजी गर्दै उनको रगत दहन गर्न थाले । बाटाभरि र त्यो घरमा समेत देखेको दृष्यले गर्दा उनलाई आफुसँग भएको चाउचाउ झिकेर खाईहाल्न पनि मन लागेन ।केही बेरमा सामलको जोहो गर्न गएका घरभेटी कन्दमुलका जरालहरा बोकेर भित्रिए । भोकले दाम्रिएको भुँडि लिएर सुतेका बच्चाहरु ज¥याकजुरुक उठे । खान पाइने आशाले तिनका अनुहार उज्यालिए मानों उनीहरुले ठूलै युद्ध जितेका छन् । तिनको अनुहारले मेरा मित्रलाई द«वित बनायो । आफ्नो साथमा लगेका चार प्याकेट चाउचाउ उनले तिनैलाई दिए । उनले “लौ यो पनि खाऊ” भनेर भनिदिँदा ती बच्चाको जगत हल्लियो । लाग्दैथियो उनीहरु विश्वका किर्तिमानीहरु थिए ।जेठको महिना थियो त्यो । त्यहाँ टन्न पेट ढिंडो खान भदौको मकै कुर्नुको विकल्प थिएन । जसले भदौदेखी मंसिरसम्म मकैको जोहो गर्न सक्छ, ऊ त्यो ठाउँको साहुजी नै ठहर्छ । जसोतसो ३ महिना मकै खाएर ९ महिना कन्दमुलले बाँच्नु उनीहरुको संस्कार नै बनेको छ । सिलवालजीले चाउचाउ त दिए तर त्यसले घरभेटीको आत्मसम्मानमा चोट प¥यो । आफ्ना बचेराहरुको ख्याल गर्ने शुभचिन्तक पाहुना करेसामा भोकै थिए । उनले केहीबेरमा पाहुनालाई सोधे– सर हजुरले ज्युनार गर्नुभो ? उनले भने – गरें । तर त्यति पवित्र मनको मालिकले बुझिहाल्यो कि उनले खाएका थिएनन् भनेर । फेरि बोल्नु जरुरि ठानेनन् उसले । बरु बसेराबाट तलतिर हिंड्यो ।साढे नौ बजे एउटा पराले ढकियामा १ पाथी जति पिठो बोकेर फर्कियो तर पकाउने के मा ? अर्को समस्या देखियो । उसले निर्धक्क भन्यो – यो आरी (माटोको भाँडो) मा पकाएको ज्यूनार होला है । त्यो निश्वार्थ मायाले मन्त्रमुग्ध भएका सिलवालजीले भने– दाइ ठिक छ, मलाई चल्छ । भोलिपल्ट उनले सय रुपियाँ दिन खोज्दा ती घरभेटीले लिन मानेनन् । भने– पाहुनासँग दाम लिँदा पाप लाग्छ, लिन्न ।त्यसपछिको यात्रामा सिलवालजी लगायत थप २ साथी थिए । ८ जनाको मृत्यु भएको र एउटा सानो बालक अवशेषको रुपमा रहेको घरमा सबै पुगे । स्थानिय शिक्षक बालकृष्ण पनि त्यहाँ पुग्नुभयो र सबैको जिज्ञासालाई समाधान गर्दै उहाँले दारुणिक वृतान्त वताउनुभयो –त्यस दिन बा र आमा भदौको मकै पिस्नुपर्छ भनेर घट्ट मर्मत गरेर घर फर्कदै थिए । घरमा भएका ७ जना छोराछोरी भोकै छन् भन्ने सम्झेर मातापिताको मन द«वित भयो । उनीहरुले जङ्गलमा केही कन्दमुल खोजेर लग्ने निधो गरे र खोज्न पनि थाले । तर केही पनि फेला परेन । केबल एउटा ठूटोमा झपक्क फलेको च्याउ देखियो । बुढा खुशि हुँदै च्याउ टिप्न थाले । बुढीले आत्तिदै भनिन् – त्यो त विषालु च्याउ हो, नटिप । तर बुढाले जिद्धि गरे । भने– आज मैले अर्कै आँट गरेको छु । सर्पको विष त फुकेर झर्छ, यो च्याउको बिष त सजिलै झार्छु । अझै विष नझारी अरुलाई सरेमा उसैलाई फुकेर विष झार्छु । बुढीले जोखिम नलिन बिन्ति गर्दै भनिन्– क्यै गरी विष झरेन भने त मरिन्छ नि ।उनले टेरेनन् । विषालु छ भन्ने जान्दाजान्दै बोकेर घर गए । पकाउँदै गर्दा सामल जोहो गर्न गएको जेठो छोरो आईपुग्यो । उसले पनि बिरोध ग¥यो, खान्न भन्यो । तर बाबुले मानेनन् । १७ महिनाको छोरो बाहेक सबैले आखिरमा त्यो च्याउ खाए । परिणाम केही ढिलो गरी देखिएपनि भोलिपल्ट बिहान १ जना बच्चाको मृत्युबाट गोता शुरु भएछ । पुनः दिउँसो २ जना बुहारी बिते । अस्पताल समयमै पुग्न÷पु¥याउन सकिएको भए कोही बाँच्थे होला कि ? तेश्रो दिनमा बालकृष्ण सरले ऋणपान गरेर बाँचेका जनलाई अस्पताल पु¥याए । तिनजना अस्पतालमै बितेछन् । पर्सिपल्टै घरमा बुढी आमै बितिछन् । अलि कम च्याउ खाएको जेठो छोरालाई बालकृष्ण सरले ऋणमा चुर्लुम्मै डुबेर भए पनि बचाउन सकिएला कि भनी पाटन अस्पतालसम्म पु¥याउँदा पनि केही सीप लागेनछ । जिवित १७ महिने बालक कसैको सहयोगले एसओएसमा पुगेको छ ।