Just using this technique for self encouragement and hopefully will have some consistency with the ghazal writing and productive.

Could have said like Nepe: a Ghazal in the making.

Here is for today's quota:

बिनाश कालै खोजे जस्तो , सुद्दि बुद्दि कहाँबाट बिपरित आयो ?
(९) १४ २३
बिग्रदो भत्कदो दिनै, आकस्मिकता कहाँबाट नियमित आयो ?
८ १५ २३

के अंक हो शिरिष जी त्यो?
१२७ भाऽ भे त कुरा बुझ्थेँ।

दादागिरि

गजल आँ? यस्सो अब बेहर (मिटर) मिलाऊन खोज्या मात्र हो ! अझै सक्या हैन !

अक्छ्यर गिन्ति मात्र मिलाउने कोशिश हुदैछ !

Total 23 letters. Pahilo half ma 9 ra dosro halfma 14 garera 23 banako tara "matla" ko dosro line ma "akasmikta" bhanne sabda halna khojera golmal bha cha akchyar ginti ma.

बरु कति सम्मको देभिएसन +/- हुन पाइन्छ थाहा पाउन सके हुन्थ्यो !

Aba baki sher haru 22-24 akchyar ko harahari ma lekchu.

Yo letters haru milauna sakiye ghazal badi metronomical hunthyo. suddi-buddhi char akyhar, animiyet panch akchyar...teti saro milene tara etiko ta sayad farak pardaina hola bhanne pakchya ma chu. Ek dui ackhyar eta uta ko subidha pani paiinu parcha!

बिनाश कालै खोजे जस्तो , सुद्दि बुद्दि कहाँबाट बिपरित आयो ?
दिनहुँ बिग्रदो भत्कदो, आकस्मिकता कहाँबाट नियमित आयो ?"

In my experience, 8+7 is the most rythm-friendly meter. Then comes 8+8, 7+8, 7+7, 6+6 and 7+6. 5+5+5+5 also makes a good rythm.

So, if you want your ghazal for a sweet recital and singing, you should try one of the above meters.

8+7 is also the most common meter in Hindi songs. There must be some scientific (musical) reason for 8+7 to be the most melody-friendly meter. Any musicians ?

**** *** *** *** ***

The fewer the words, the more graceful a she is.

In a sher, you put the essence, not the detail. If you need too many words to express your idea, this means your idea is still in the stage of an ore. You have not smelted it enough. You don't have the precious metal at your hand yet.

Ideally, for a sher, you should have an idea, a story, an emotion that you can express in 6-7 words. Yes, just 6-7 words, not more. If you can not express it in 6-7 words, you are not ready for a sher yet. Go back and smelt it more. Pick up the most important parts and discard the rest. Keep doing it until you succeed to express it in 6-7 words. I said 6-7 words, because you will need 4-5 extra words to support your meter, rhyme and refrain. That's how you make a sher.

So Shayari is extremely laborious, consuming and fine fine (yes double) art. ASAD (A sher a day) is not a joke. I would even marvel ASAW (A sher a week).

*** *** ***

As far as flexibility in meter is concerned, I think it is a must if ghazal is ever to flourish and I think it SHOULD be achieved by the freedom of counting the letters or syllables rather than not counting at all.

The core idea, in my view, is that ghazal should be fit for a music composition, not some grammar.

अहिलेलाई यत्ति नै

The fewer the words, the more graceful a she is. = The fewer the words, the more graceful a sher is.

Thanks for your words Nepe guru.

What you said is true but its not necessary that you stick to that idea.

the examples of different beher:
(http://www.cs.wisc.edu/~navin/india/songs/ghalib/ghazal.def.html)


Small :
ahale dairo-haram reh gaye
tere deewane kam reh gaye
[ Also Talat song, "dil-e-nadan tuze hua kya hai" ]

Medium :
umr jalwo me basar ho, ye zaruri to nahin
har shab-e-gam ki seher ho, ye zaruri to nahin
[ And by Gulzar, "ruke ruke se kadam, ruk ke baar baar chale" ]

Long :
ai mere humnashin, chal kahin aur chal, is chaman me ab apanaa guzaaraa nahin (30)
baat hoti gulon ki, to seh lete hum, ab to kaaton pe bhi haq hamaaraa nahin


Shayar is Prakash Mehra and it is from the award winning movie !!

Yeah, the shorter ones are sweeter but for a novice like me, at times I need more words to express myself better.


Here is todays quota:
(Right now my main aim is to get acquinted with the rules.)

मायाका तरंगहरु , छाया र ज्यान सरी, स्पर्श हुनु पो कसरि?
भर्खर परिचय भयो ! त सम्बन्ध कहाबाट अनुचित आयो ?




It seems Ghalib has mostly 21 letters. Though there are shorter ones too.

"magar likhwaaye koee usko KHat, to hamse likhawaaye
huee subah aur ghar se kaan par rakhkar qalam nikle"

Nepe wrote:

"So Shayari is extremely laborious, consuming and fine fine (yes double) art. ASAD (A sher a day) is not a joke. I would even marvel ASAW (A sher a week). "

Nepe guru,

very true!

I went back and researched on your frequency if your saying and doing coincide or not.
here is an example:

http://www.sajha.com/sajha/html/OpenThread.cfm?forum=2&ThreadID=22320
A ghazal in making by Nepe.

Your posting times:

07-05-05 10:31 AM
07-05-05 7:34 PM
07-06-05 5:30 PM
07-11-05 7:33 PM

Ye guru! testo bhanai ra garai ma farak parne bhanya ! At times you have posted two shers a day ! ani feri "I would even marvel ASAW (A sher a week)." bhanne???

"So Shayari is extremely laborious, consuming and fine fine (yes double) art. ASAD (A sher a day) is not a joke. I would even marvel ASAW (A sher a week). "

It is of course laborious ! Who denies that ?
I have said to Bhaute that I was working on one sher for past three weeks.

Some times it takes months to complete one sher and sometimes you write continuously. Its all different depending upon the quality you want to maintain, the choice of words, your own avaibility of time, train schedule, condition of the brein etc etc.

But I will take chance against your good advice and probably if I write hundred, there is a possibilty one will turn out good as writing is art as you said and comes with polishing.

" Writing is an art, not a chance
Those move easiest who knows how to dance."


"I would even marvel ASAW (A sher a week)."

Posted on 07-05-05 10:31 AM Reply | Notify Admin
धेरै भयो गजलतिर हात नहालेको ।......

केहि फलहरु, नोकरी पाकेर, झरे रुखबाट
केहि चिचिलैमा टोकरी थापेर झरे रुखबाट

Posted on 07-05-05 7:34 PM Reply | Notify Admin
modus र पुराना बन्धुहरु, लौ दिश्रो किस्ता सेवामा हाजिर छ-


केहि फलहरु, नोकरी पाकेर, झरे रुखबाट
केहि चिचिलैमा टोकरी थापेर झरे रुखबाट

मानौं हाँगालाई नै थामेर बसेको भ्रममा थिए
हेर्दाहेर्दै केहि चमेरा थाकेर झरे रुखबाट

केवल बलिष्ट पञ्जाहरु पर्याप्त छैन जङ्गलमा
केहि बाँदरहरु हाँगा भाँचेर झरे रुखबाट

Posted on 07-06-05 5:30 PM Reply | Notify Admin
एउटा सानो राशिको किस्ता नयाँ . . .


केहि फलहरु, नोकरी पाकेर, झरे रुखबाट
केहि चिचिलैमा टोकरी थापेर झरे रुखबाट

मानौं हाँगालाई नै थामेर बसेको भ्रममा थिए
हेर्दाहेर्दै केहि चमेरा थाकेर झरे रुखबाट

केवल बलिष्ट पञ्जाहरु पर्याप्त छैन जङ्गलमा
केहि बाँदरहरु हाँगा भाँचेर झरे रुखबाट

भुर्र उडेर भाग्नु चराको नियति नै थियो, के भो ?
आज चराहरु गुलेली ताकेर झरे रुखबाट

Posted on 07-11-05 7:33 PM Reply | Notify Admin
विस्मृतिको गर्भमा नहराओस् भनेर मात्र, यो एउटा क्षुद्र शेर संयोजन गरें अहिलेलाई . . .


केहि फलहरु, नोकरी पाकेर, झरे रुखबाट
केहि चिचिलैमा टोकरी थापेर झरे रुखबाट

मानौं हाँगालाई नै थामेर बसेको भ्रममा थिए
हेर्दाहेर्दै केहि चमेरा थाकेर झरे रुखबाट

केवल बलिष्ट पञ्जाहरु पर्याप्त छैन जङ्गलमा
केहि बाँदरहरु हाँगा भाँचेर झरे रुखबाट

भुर्र उडेर भाग्नु चराको नियति नै थियो, के भो ?
आज चराहरु गुलेली ताकेर झरे रुखबाट

वनको बाघले खाएका भने बेपत्ता छन् अद्यापि
मनको बाघले खाएका, बाँचेर झरे रुखबाट

नेपे

शिरिष,

'जसको हतियार, उसैलाई मार' भन्या जस्तो पो भयो गाँठे ! जे होस्, मेरो भनाई र गराईमा अन्तर भएको नि:सन्देह हो । तर यसमा अचम्म मान्नु पर्ने कुरा के थियो र ? भन्ने नेपे र गर्ने नेपे दुई अलग मान्छेहरु हुन सक्तैनन् र ? कविहरुको जातै यस्तो होईन र, आफुलाई split गरेर अनेकौं मान्छे बनाउन सक्ने ।

फेरि हप्ताको एउटा शेरको दरले लेख्न सक्नु पनि ठूलै कुरा हो भन्दै आफुले चाहिं दिनका दिन शेर लेखेपछि नियत मेरो के थियो भन्ने कुरो स्पष्टै छैन र ? ;-)

जहाँसम्म meter हरुको कुरा छ, मैले गजल लेखनमा प्रचलित meter हरुको कुरा गरेको नभई गायन/संगीत-संयोजनको लागि सर्वाधिक सहज meter हरुको कुरा गर्दै थिएँ ।

गजल लेखनमा प्रचलित meter हरु बारेमा थोरबहुत हेक्का छ मलाई

गालिबले प्रयोग गरेका meter हरु:
- http://www.columbia.edu/itc/mealac/pritchett/00ghalib/about/txt_meters.html?

Music-friendly meters को मेरो निष्कर्ष चैं मैले गरेको झारपाते अनुसन्धान (Ghazal and non-ghazal Hindi songs को एउटा सानो स्याम्पल हेरेर) बाट निकालेको हुँ ।

गालिब लगायत ठुल्ठुला शायरहरुको शायरीको सारै सानो अंश (अंश भन्नु भन्दा पनि संख्या भन्नु उचित होला अझ) मात्र पेशेवर गायकहरुले गाएका छन् । मेरो ठम्याईमा, गायकहरुले गायनको लागि गजलहरु छान्दा दुईवटा कुराहरु हेर्छन- एक, गजलको अधिक संगित-सहजता र, दुई, शेरहरुको भावमा न्युन जटिलता ।

संगीत-असहज meter भएका र भावमा अत्यधिक जटिलता भएका शेरहरु युक्त गजलहरु पेशेवर गायकहरुले गाउने सम्भावना कमै हुन्छ, कारण स्पष्टै छ ।

पेशेवर गायकहरुले गाउने सम्भावना नभएका गजलहरुप्रति मेरो उत्साह कम छ ।

मेरो सोचाई के छ भने, यदि नगाईने हो भने यत्रोविधी रगत-पसिना बगाएर किन मिलाउनु प-यो बहर र काफिया ?

बहर र काफियाको बन्धनबाट मुक्त र सजिलो स्वतन्त्र गद्य कविता लेखे भईहाल्यो नि ?

गजलको सांस्कृतिक-सभ्यतागत महत्व नै के हो भने यो संगीत र साहित्यको पुल हो । संगीतका उपभोक्तासम्म साहित्यलाई पु-याउने ठूलो रणनैतिक महत्व भएको साधन पो हो त गजल, गाँठे ।

त्यस उसले, संगीतसंग बिहेबारी हुन सक्ने गुण नभएको गजल लेख्नु भनेको बेकारको ठाउँमा परिश्रम खर्च गर्नु हो जस्तो लाग्छ है मलाई त । मेरो एक चुनदाम ।

Nepe sir,

"The fewer the words, the more graceful a she is.."

यो भनाई पनि बिलकुल सत्य छ प्रभो, त्यो नितान्त एक्लो (a) लाई ससम्मान बिदाई दिने हो भने।

सुन्दरताका बर्णन भित्र बाँधिएकी सुन्दरी त अधुरै भईनन र? जब बयानले गुहार भन्छ
हदै सम्म पुगेर समेटेका सुन्दरताका उपमाहरु पनि न्युन र असक्षम मात्रै हैन कायल
पनि भए उप्रान्त, तब बिना बर्णन सुन्दरी पु्र्ण सुन्दरी हुन्छिन। कसो त पर्भो?

माया लगाउने फुकाउने र मायाले बाँध्नेहरु
भाडामा हिजो आज र भोलि भन्दै त्रिकालका दाबेदारहरू
माहाङ्काल अघि सुगा र खाम बोकेर बसेझैं
रन्केका अङगालोलाई सेलाउनुनै अघि बलिदान भन्छन...
खबरदार!!!

" भन्ने नेपे र गर्ने नेपे दुई अलग मान्छेहरु हुन सक्तैनन् र ? कविहरुको जातै यस्तो होईन र, आफुलाई split गरेर अनेकौं मान्छे बनाउन सक्ने । "

खै सक्कलीहरु split personality ka होलान् आफू त nakkali pariyo !
Split Personality ko chahi anubhav chaina ma sita.
Ra tapai jastai tyo kabi lo level ma, ma pugula na-pula thaha chaina.

You say I will write one sher a week, thats more than enough for you.

But to a novice like me and who is trying to learn, needs more reading and writing. If I set a arbitary target of one sher a day, at least I will write one in two days or one in three days. Like I said in the beginning, its for my SELF ENCOURAGEMENT.

Now your concern of quality, Well time will tell. I think I have made some progress since I jumped into this Ghazal stuff (and of course you helped me out for the rules).

Its like learning to ride bike for me and I still have my training wheels attached so I need to practice everyday and I will do that more frequently.
You have learnt riding and you can do that without your hands on the handle.
and ...you have to understand that and encourge people like me positively.

Regarding Beher:

" Music-friendly meters को मेरो निष्कर्ष चैं मैले गरेको झारपाते अनुसन्धान (Ghazal and non-ghazal Hindi songs को एउटा सानो स्याम्पल हेरेर) बाट निकालेको हुँ । "

पेशेवर गायकहरुले गाउने सम्भावना नभएका गजलहरुप्रति मेरो उत्साह कम छ ।
मेरो सोचाई के छ भने, यदि नगाईने हो भने यत्रोविधी रगत-पसिना बगाएर किन मिलाउनु प-यो बहर र काफिया ?

Yeah your logic is equally true for chanda baddha kabita !
Madhav Ghimire used to say "छन्दमा नलेखेको कबिता पनि कबिता हुन्छ र?"

(But now he has changed his stance,I was told)

GURU you are talking apples and organges. Or rather, classical vs modern songs. Those ears tuned to classical music finds other variety pretty light..testai ta hola ni beher ra kafia milaya pachi aaunda ko majja.

Is it necessary that all the ghazals need to be song ?

You have written the answer:

गालिब लगायत ठुल्ठुला शायरहरुको शायरीको सारै सानो अंश (अंश भन्नु भन्दा पनि संख्या भन्नु उचित होला अझ) मात्र पेशेवर गायकहरुले गाएका छन् ।

so its ok to write that can not be sung/sang (?) also !

बिनाश कालै खोजे जस्तो , सुद्दि बुद्दि कहाँबाट बिपरित आयो ?
दिनहुँ बिग्रदो भत्कदो, आकस्मिकता कहाँबाट नियमित आयो ?"

मायाका तरंगहरु , छाया र ज्यान सरी, स्पर्श हुनु पो कसरि?
भर्खर परिचय भयो ! त सम्बन्ध कहाबाट अनुचित आयो ?

तिमी थियौ, म थिएं, अध्यारो बाहेक केहि त थिएन चारै तिर
योजना बिरुद्द सांझै, तेस्रो ब्यक्ति काँहाबाट परिचित आयो !

ए शिरिष गुरु,

ल ल जावस्। गजब छ हजुरको योजना।

अब बाँकि समय ३० बर्ष (तपाईँको हालको उमेर ३० बर्ष र नेपालीको औसत आयु ६० बर्ष मान्दा)
बाँकि दिन ३०*३६५ = १०९५० अब बन्ने शेरको सँख्या
गजलको सँख्या १०१५०/५ = २१९० (औसत शेर सँख्या प्रति गजल बराबर ५ मान्दा)
गजलको किताबको सँख्या २११०/१०० = २१.१० = २१ मानौँ (औसत गजल सँख्या प्रति किताब बराबर १०० मान्दा)

ह्याssssss जम्मा २१ वटा मात्र किताब तयार हुने रे'छ। भएन, लेखन-गति अलि बढाउन पर्यो :)


:)
-भउते

योजना बनाएर मात्र कहाँ हुन्छ र, भउते !
योजना बिथिल्नेहरु जति, जे' नि छन्

तिमी थियौ, म थिएं, अध्यारो बाहेक केहि त थिएन चारै तिर
योजना बिरुद्द सांझै, तेस्रो ब्यक्ति काँहाबाट परिचित आयो !

झिस्काएको हो के हो केहो बझ्नै सकिन मैले !
तै यो गति त सारो भो भनेर खिल्ली उडाइ सिल्ली भइ सकें,
अझ हजुरको लहै लहैमा परेर गतिछाडा चाहि पक्कै हुदिन ।
जस्ले जे भने नि म आफ्नै तालमा हिड्छु, कहि पुग्ने आश नि त छैन ! किताब त सपना मात्रै हो ! feri afu ta under dog pariyo !

"May I also add:
For expressions of underdog literary works (poems, stories, etc)?
For random ramblings?
For chat? "
lou speed ta badhaunai paryo !
(http://www.sajha.com/sajha/html/openthread.cfm?forum=2&ThreadID=22663&show=all#148901)


बिखण्डन कहा छैन? मनमा, पानीमा, आकाशमा, जमीनमा
सिमाना भित्र सिमाना, रेखा आफै कहाबाट बिभाजित आयो !

aayo aayo arko ni aayo!

बिनाश कालै खोजे जस्तो , सुद्दि बुद्दि कहाँबाट बिपरित आयो ?
दिनहुँ बिग्रदो भत्कदो, आकस्मिकता कहाँबाट नियमित आयो ?"

मायाका तरंगहरु , छाया र ज्यान सरी, स्पर्श हुनु पो कसरि?
भर्खर परिचय भयो ! त सम्बन्ध कहाबाट अनुचित आयो ?

तिमी थियौ, म थिएं, अध्यारो बाहेक केहि त थिएन चारै तिर
योजना बिरुद्द सांझै, तेस्रो ब्यक्ति काँहाबाट परिचित आयो !

बिखण्डन कहा छैन? मनमा, पानीमा, आकाशमा, जमीनमा
सिमाना भित्र सिमाना, रेखा आफै कहाबाट बिभाजित आयो !


ढुङाहरु जो प्रहार भए म माथी, टिपेर जग बनाउदैछु
खातका खात ईटा बोकी, ठेकेदार कहाबाट उल्लासित आयो ?

बिनाश कालै खोजे जस्तो , सुद्दि बुद्दि कहाँबाट बिपरित आयो ?
दिनहुँ बिग्रदो भत्कदो, आकस्मिकता कहाँबाट नियमित आयो ?"

मायाका तरंगहरु , छाया र ज्यान सरी, स्पर्श हुनु पो कसरि?
भर्खर परिचय भयो ! त सम्बन्ध कहाबाट अनुचित आयो ?

तिमी थियौ, म थिएं, अध्यारो बाहेक केहि त थिएन चारै तिर
योजना बिरुद्द सांझै, तेस्रो ब्यक्ति काँहाबाट परिचित आयो !

बिखण्डन कहा छैन? मनमा, पानीमा, आकाशमा, जमीनमा
सिमाना भित्र सिमाना, रेखा आफै कहाबाट बिभाजित आयो !


युद्घमा होमिएर अन्धा लङ्गडा अपाङ्ग भएकाहरुलाई
थप आदेश लिएर, सपाङ कहाबाट बिल्ला सहित आयो ?

ढुङाहरु जो प्रहार भए म माथी, टिपेर जग बनाउदैछु
खातका खात ईटा बोकी, ठेकेदार कहाबाट उल्लासित आयो ?

aba ma gayen ...atti bho !

एकछिन पख्नोस...........
चिया खाएर जानुहोला। :)

yo gajal lekhne haru ko dimag achamma kai hunu parcha- tyesto niyam ma tassiyera (rules haru, Nepe ji le bhane jastai) pani kasari lekhne? kalam ta jasari pani daudinu parne ho ni, bina kunai nisedh, bhawanaharu jastai, imagination jastai..virginia woolf ko stream of consciouness jastai..

abhibyakta garne madhyam ma natthi laune bittikai, expression ma natthi lagcha ni hoina ra?

यो एक लाईनले चाटेको छोडेको होईन -

सिरानीमा फेरि उदायो चांद पुनमको
------------------------------------------

DC girl wrote:

yo gajal lekhne haru ko dimag achamma kai hunu parcha- tyesto niyam ma tassiyera (rules haru, Nepe ji le bhane jastai) pani kasari lekhne? kalam ta jasari pani daudinu parne ho ni, bina kunai nisedh, bhawanaharu jastai, imagination jastai..virginia woolf ko stream of consciouness jastai..

Well DC girl

I think you also can write if you try. There needs no acchamako brain to write. But to write a good and substantial one, may be,you need to have special brain. But writing is an art like dance. Some dance easily and naturally while takes lots of time without desired results. Like people say its easy to become a doctor but difficult to be a GOOD Doctor.

Personally, I adore those who write in chanda because thats more difficult than writing a ghazal. In ghazal, at least you have freedom of expression at least on the first sher.
Once you learn to manipulate the words it should not be that difficult to produce a mediocre one. And of course, nepali language is not that rich with the words as URDU certainly handicaps us.

The rules make us more disciplined and when you write under these, its more gratifying, I was told. I am still hoovering around the rules and dont know how long will it take !

BUT i tell you, its very very addicting and seems like my behavior is being affected especially when I have something brewing inside and not being able to express, like you said because of the limitations and rules and lack of words. But I wont give up the addiction.

I have started reading
GHALIB for the formats he used to compose ghazal and this translation for you:

unke dekhe se jo aa jaatee hai munh par raunaq
woh samajhte haiN ke beemaar ka haal achcha hai

उन्लाइ देख्ने बित्तिकै मुखमा चमक आउछ त्यसै
त उ सम्झन्छे कि बिरामी भन्नेको हाल ठिक/(राम्रो) छ

more later