नेपाली भाषा र साहित्य अनुरागी साथीहरु,

शायद कृष्ण पराजुलीले होला पन्ध्र तारा र नेपाली साहित्य भन्ने पुस्तक लेख्नु भएको थियो । म उक्त पुस्तकमा वर्णित पन्ध्र नेपाली ताराहरुको तस्बिर संकलन गर्ने प्रयासमा छु । एक क्षण दिमाग खेलाउदा आएका नामहरु मैले यहाँ लेखेको छु । यदी यसमा थप्नु पर्ने अथवा हटाउन पर्ने कुनै नाम भए सल्लाह दिनुहोला साथै यि नेपाली श्रष्टाहरुको राम्रो तस्बिर पाउन सकिने कुनै श्रोत बारेमा पनि यहाँहरुलाई थाहा छ कि?

भानुभक्त आचार्य
मोतीराम भट्ट
लेखनाथ पौड्याल
लक्ष्मीप्रसाद देवकोटा
बालकृष्ण सम
चक्रपाणि चालिसे
पारशमणि प्रधान
धरणीधर कोइराला
सूर्यबिक्रम ज्ञवाली
गोपालप्रसाद रिमाल
महानन्द सापकोटा
शम्भुप्रसाद ढुङेल
गुरुप्रसाद मैनाली
भवानी भिक्षु
माधवप्रसाद घिमिरे

थुप्रै दिनपछि साझामा  आज आउँदा अनि निकै राम्रो कुरो पढ्न पाउँदा खुशी लाग्यो मलाई पनि . माथि ठुल्दाइले लेख्नुभएको  "रमेश विकल" बारे कुरो पढेपछि आफ्नो पनि एउटा अनुभव नबाँडी बस्न सकिन . 

म भर्खर भर्खर "मुना" मात्र पढ्ने लेवलबाट माथि उठ्दै थिए/उठ्न खोज्दै थिएँ, बाल-बालिकाका लागि लेखिएका कथा/कविताहरु भन्दा  ठूला मान्छेले पढ्ने/ ठूला मान्छेका  लागि लेखिएका   कथा/निबन्ध/उपन्यास पढ्न मनलाग्थ्यो मलाई.. सायद कक्षा नौ तिर..  मैले जिन्दगीमा पहिलो चोटी बिपी कोइरालाको उपन्यास पढेकी थिएँ  "बाबु, आमा र छोरा " .

अनि मधुपर्क खुब पढ्थें  म, त्यसताका, "ठूला" मान्छेले पढ्ने पत्रिका जस्तो लाग्थ्यो मधुपर्क. मेरो दिमागमा बाबु, आमा र छोराको प्रभाव ताजै भएको बेलामा मैले मधुपर्क मा रमेश विकलको एउटा कथा पढें, शिर्षक याद भएन . तर त्यस कथाका घटनाहरु ठ्याक्कै बाबु, आमा र  छोराका  घटनाहरु संग मेल खान्थे . बिपीको उपन्यासमा छोरा पात्र बनारस गएको हुन्थ्यो पढ्नलाई, विकलको कथामा अमेरिका.       उपन्यासलाई लिएर अलिकति आधुनिकीकरण गरेर कथा बनाएर लेखे जस्तो, कस्तो कस्तो .. त्यसदिन देखि मेरो मस्तिस्कमा "रमेश विकल नेपाली चलचित्रका कथा लेख्ने लेखक जस्ता हुन्" भन्ने छाप परेको थियो . आफुले आफुलाई जति सुकै "ठूली मान्छे" बने जस्तो देखाउन खोजेपनि मेरो मस्तिष्क बाल-सुलभ नै थियो, धेरै कुरा नबुझेकी हुन सक्छु त्यसबेला, अथवा मलाई त्यस्तो लागेको मात्र पनि हुन सक्छ, तर त्यो छाप अहिले सम्म मेटिन  सकेको छैन  . 

माथिको सुचिमा लैंनसिंह वान्ग्देल को नाम छुटेको हो कि ? उनका "लंगडो साथी" र "माइत घर" मलाई निकै मन परेका थिए .  अनि पारिजात र लील बहादुर क्षेत्री  पनि .

सम-सामयिक लेखकहरुमा मलाई कृष्ण धरावासी मनपर्छन, "राधा" मनपर्यो  तर "झोला" कथा  अन्यन्त धेरै मनपर्यो.  खगेन्द्र संगौलाको लेखाइ मनपराउने मान्छे पनि निकै भेटेकी छु मैले, तर उनका राजनैतिक लेखहरु अलि "EXTREME" लाग्छन मलाई चैं, आफुलाई मनपरेकाको सार्है तारिफ गरेजस्तो, अनि मन नपरेकालाई भित्तैमा पुर्याउन खोजे जस्तो . उनले अनुबाद गरेको "माइक्रोसफ्ट देखि बाहुनडांडासम्म" पनि पढ्न खोजेकी थिएँ मैले, तर "Leaving Microsoft  to change the World" ले नै बढी छाप छोड्यो मेरो दिमागमा.     

यो धागोलाई फेरी जीवन दिनु भएकोमा चेली लाइ धन्यबाद ( धन्यबाद त जिते ब्रो ले दिनु पर्ने हो ). 

कृष्ण अविरल को लेखले माथि मैले उठाएका चोर लेखकहरु बारे अझ पुष्टि मिलेको छ नै . अविरलजी ले हल्ला सुनेको  र आरोप लागेकाहरुको पनि फेरिहस्त दिनु भएको रहेछ . मेरो बिचारमा शैली नक्कल गर्नु मात्रलाई छोरि भन्नु मिल्दैन . राम्रा लेखक साहित्यकारहरुबाट प्रभावित भएर पनि मौलिक अनि स्तरीय रचना को सिर्जना गर्न सकिन्छ .

मात्र आरोप को भर मा पनि कसैको अबमुल्यन गर्न मिल्दैन , शंकाको घेरा मा भने राखे हुन्छ . लेखनाथ पौड्याल को पिजडा को सुगा, रमेश विकल को कथा , नरेन्द्र राज प्रसाईं को (नेपाली कथा को शिर्षक चाही याद भएन "  ओह कितने महान थे " आदि भने चोरिएको प्रमाणित भैसके . तैपनि जीवन परयंत विकल जी स्विकार्नु भएन, लेखनाथ पौड्यालको त मृत्यु पश्चात चोरी प्रमाणित भएको हो भने प्रसाईं जी अझै साहित्यिक पुरस्कारको ठेक्का चलाउदै हुनुहुन्छ र पनि चोरी गरेको स्विकार्नु हुन्न.

नेपालीमा एउटा कहावत नै छ " चोरले कहिलेइ आफुलाई चोर भन्छ र ?" .

एकजना पाठकले एकजना लेखकलाई जतिसम्म सम्मान दिन सक्छ, शायद त्यतिनै सम्मान दिन्छु म महाकवि देवकोटालाई. उनका कुनै पनि कृतीलाई चोरीका हुन् भन्न लायक न म आज छु, न भविष्यमा कहिल्यै हुने नै छु, तर यहाँहरु कसैले देवकोटाको "गाउंछिन हँसिया गीत" पढ्नु भएको छ ? त्यो देवकोटाको अनुवादित कृतिको  लिस्ट मा पर्छ कि मौलिक ? 

Do you also think the poems I have included below sound/look/feel similar ?

The Solitary Reaper

Behold her, single in the field,
Yon solitary Highland Lass!
Reaping and singing by herself;
Stop here, or gently pass!
Alone she cuts and binds the grain,
And sings a melancholy strain;
O listen! for the Vale profound
Is overflowing with the sound.

No Nightingale did ever chaunt
More welcome notes to weary bands
Of travellers in some shady haunt,
Among Arabian sands:
A voice so shrilling ne'er was heard
In spring-time from the Cuckoo-bird,
Breaking the silence of the seas
Among the farthest Hebrides.

Will no one tell me what she sings?--
Perhaps the plaintive numbers flow
For old, unhappy, far-off things,
And battles long ago:
Or is it some more humble lay,
Familiar matter of to-day?
Some natural sorrow, loss, or pain,
That has been, and may be again?

Whate'er the theme, the Maiden sang
As if her song could have no ending;
I saw her singing at her work,
And o'er the sickle bending;--
I listen'd, motionless and still;
And, as I mounted up the hill,
The music in my heart I bore,
Long after it was heard no more.

धन्यवाद चेलीलाई र धन्यवाद राहुलदाइलाई यो धागो जिवित राख्न गर्नु भएको प्रयासको निमित्त र बाड्नु भएको ज्ञानको निमित्त,

हुन त वर्डस्वर्थ र महाकवि देवकोटाको कविताहरु दाँज्नु मेरो हैसियत भन्दा बाहिरको कुरा हो तर पनि दुवै कविताहरुलाई सर्सर्ती पढ्दा आएका केही बिचार पोख्न अनुमती चाहन्छु । अनुवादित हुनको लागि त लेखेकले पहिले नै उल्लेख गर्नु पर्ने र मिलेसम्म शब्द शब्दको अनुवाद हुन पर्ने होइन र ? यदी कुनै कृति अनुवादित भनेर उल्लेख गरिदैन र त्यसमा शब्द शब्द मिल्छ भने त त्यो सिधै चोरी नै भयो नि हैन ? महाकवि देवकोटाले वर्डस्वर्थ लगायात थुप्रै पश्चिमा साहित्यकारहरुको कृतिको अध्ययन गर्नु भएको त हामी सबैलाई थाहा छदै छ । शायद वहाँमा ति साहित्यकारहरुको केही प्रभाव त अवश्य थियो होला । माथिका दुई कविताको बिषयवस्तु त एउटै नै छन् तर शैली र प्रस्तुतीको हिसाबले यि बिल्कुलै फरक छन् जस्तो लाग्छ मलाई । थाहा छैन अरु साहित्य अनुरागीहरुलाई कस्तो लाग्छ ...

चेली लाइ पुन: धन्यबाद .

माथिको दुइ कबिता पढ्दा मैले यस अघि लेखेको कुरा मै संसोधन प्रस्ताब पास गर्नु पर्ला जस्तो लाग्यो . चोरी कत्ति सम्म को चोरी लाइ भन्ने कुरा नै रिसोच गर्नु पर्ला जस्तो छ .काल ,परिवेश  र परिस्थिति भिन्न भिन्न तर भाव सम्भवत एकै . अब यसलाई के भनौ?

1. भावानुबाद ??
2. प्रभाव ??
3. संयोग ?? वा
4. चोरी ....
 

2 or 3 hola ki!!

 Cheliji,

Mathika dui kabita haru ko subject eutai bhayepani, dui katita ekdamai bhinna chhan. Dubai kabita le ghas katne keti ko barema bahne pani dui bhinna kura bhaneka chan. 
Dui manche le "Sadak ka Gadi" ko barema kabita lekhe bhandai ma euta le arko ko choreko bhanna mildaina. Wordsworth pani ghas katne keti sanga prabhabhit bhayera lekheka ra, euta completely isolated independant event ma devkota pani testai euta ghas katne keti sanga prabhabhit bhayera lekheko huna sakcha.

Euta ramri eklai geet gaudai ghas kateko dekhera kun chahi kabiko man ma kabita nafuros? Kabi nai nabhayeko manche pani "Main sayar to nahin, magar ye hasin, jabse dekha maine tujhko, sayari aagai" bhane jasto kabi bnna thalcha.

Ra pani, yedi Wordsworth ko kabita padherai mahakabi influence hunu bhayeko bhaye pani, tyo kabita lekhna lai, waha le Wordsworth bata insipiration bahek aru k hi paunu bhayeko chaina, testo chhanda banauna wordsworth ko shabda harule waha lai kunai help bhayena.

May be I am in denail to agree that mahakabi plagiarised, but I don't see much copying here. If anything exists in between those two, it is inspiration, nothing more.

May be I am wrong, but thats what I see.

Thanx for reviving the thread.

After going through this thread, I started reading few essays and writings of Shankar Lamichane. I was mesmerized by his "sandarva laxmi jayanti". Thanx to the poster who posted that link :). Having never heard much of him before, he not only did justice to his legacy, but he makes me realize Laxmi prasad devkota is simply at a different level (like how shakespeare is to English). It is hard to believe that Laxmi Prasad Devkota needed to plagiarize, for a person who was able two dictate 12 stories in one night each with a different plot and twists. As GT says, he was a voracious reader of english literature as well. He might have been trying to translate it in Nepali in his own way.

I also got a copy of Sirish ko Phool. While I haven't finished it, it is amazing how the female writer writes from the male-soldier's perspective. simply amazing so far!

dissident ji,

Thanks for your input. I did not say and I can never ever say that Devkota plagiarized. When I read Devkota's poem for the first time long time back, I thought it was exactly like Wordsworth's, both have brilliantly described the way she sings, the way she reaps the grass. I thought "Hasiya geet" was a translation of "The Solitary Reaper". 

Now, when I am reading both these poems again and again, I feel its not translated because they do not match word by word. However, I do feel that Devkota must have been inspired/influenced by Wordsworth very much, because both these poems have same setting, and subject matter.

If I am wrong and Devkota never ever read "The Solitary reaper" before writing this poem( which is very unlikely), all I can say is "Great minds think alike" .

Happy Tuesday!!

लक्ष्मी प्रसाद कस्ट थिए लेखक(कबि,निबन्धकार,कथाकार, इत्यादी इत्यादी ) थिए यो शंकर लामिछानेको लेख बाट प्रस्ट हुन्छ ल हेर्नुस
shankarsmriti.[Disallowed String for - Excessive promotion]/2011/05/blog-post_11.html
shankarsmriti dot blog spot dot com/2011/05/blog-post_11.html

जितु-दाज्यु यो लिंक मा धेरै लेखक का फोटा छन् तर अब काम पो लाग्छन कि लाग्दैनन्
www.nepaliwriters.[Disallowed String for - Excessive promotion]/
Nepaliwriters dot blog spot dot com

 The Solitary Reaper....
By Sorijini Naidoo.... what a poem
I remember reading the poem in Gulmohar book - Class 6..... The teacher teaching us that poem was Late Poet Machhendra Pradhan. He took 4 days to teach the poem, explaining every meaning that could come out of the lines..... Its my all time favourite..... Thank you Cheli



The list of the best writer/poet in Nepali literature may not every enlist late Machhendra Pradhan, but his noble "Nilkantha" won him the highest literary award in India and many other. He may not be well known but would have served Nepali literature well if he would not have been entangled in family life & business.