मुक्तकको संरचनात्मक ढांचा :- > मुक्तक जम्मा ४ हरफमा लेखिन्छ । > जसमा पहिलो, दोश्रो र चौंथो हरफमा अन्त्यानुप्रास मिलाउनु पर्दछ भने तेश्रो हरफ स्वतन्त्र हुनुको साथै यसले चोटिलो प्रहार अन्तिम हरफको लागी लुकाएको हुनु पर्दछ । > सामान्यतया यसको संरचना गजल को पहिलो र दोश्रो शेरलाई मात्र राखेर हेरे जस्तो देखिन्छ । तर गजल मा गेयात्मकता अनिवार्य हुन्छ ।

जस्तैः-
                                दुई मुक्तक

1.   मुटुको घाउ चर्किरहेछ औषधी एकजात छैन
      दुःख आईपरेको छ मायालुको साथ छैन
     अब त संसारै बिरानो लागी सक्यो मलाई
     बलिन्द्रधारा आंशु बगेको छ पुछीदिने हात छैन ॥

2.  तार टुकि्रएर बिलाएको संगीत हुं म
     संगीत नपाएर जकडिएको गीत हुं म
     के भनौ खै आफुले आफैंलाई
     घात र बात पचाएको प्रीत हुं म |

                                                             श्रीहरी फुयांल युबामाच बाट

(मुक्तक लाई रुवाईया पनि भन्ने गन्छि ।)

yo doshro muktakle ta sajhako yo thread po samjhe maile ta.

http://www.sajha.com/sajha/html/openThread.cfm?threadid=34787

एउटा गोटा दुएक साल पुरानो मुक्तक:

 

कोही विजेता आउने बाटोको ढुङ्गा उखेलिरहेछन्

कोही स्वागतको लागि फूलका थुङ्गा उखेलिरहेछन्

विजेताहरु भने अझै आईपुगेका छैनन् अरे

सुन्छु उनीहरु मरेको बाघको जुङ्गा उखेलिरहेछन्

 

साभार: http://www.dkhadka.com/audio/07_KohiVijeta_061006.mp3

Nepe ji,

I had actually listened to this muktak some months back. I guess I am not the only one who did a wah-wah in the end.

'‌अरे'को सट्टामा 'हरे' राख्नुभो भने झन ठेट सुनिन्छ जस्तो लाग्छ।

अँझ, तेस्रो लाइनको लागि मेरो व्यक्तिगत रोजाइ:
विजेताहरु भने अँझै आइपुग्ने हैनन् हरे